काठमाडौं । नेपाल चेम्बर अफ कमर्सले १६औँ योजनालाई वस्तुनिष्ठ र परिणाममुखी बनाउन राष्ट्रिय योजना आयोगको ध्यानकर्षण गराएको छ । आज चेम्बरले आयोगका उपाध्यक्ष डा.मिन बहादुर श्रेष्ठसहित निजी क्षेत्रका सरोकारवालसँग वृहत छलफल गर्दै मुलुकमा रहेका प्राकृतिक श्रोत र साधनको उच्चतम प्रयोग एवं निर्यातको वातावरण सिर्जना गर्ने गरी योजना तर्जुमा गर्न सुझाव दिएको हो ।
१६औँ योजनाको अवधारणा एवं अतिकम विकसित मुलुकहरुको सूचीबाट स्तरोन्नतिपछि उत्पन्न परिस्थितीबारे चेम्बरले सरोकारवालाको ध्यानाकर्षण गराएको छ । १५औँ योजनामा उल्लेखित कतिपय लक्ष्यहरु पूरा हुन नसकेको सन्र्दभमा १६औँ योजनालाई वस्तुनिष्ठ र परिणाममुखी बनाउनुपर्नेमा चेम्बरका अध्यक्ष राजेन्द्र मल्लको जोड थियो ।
योजना आयोगको लक्ष्य एवं सरकारको बार्षिक बजेटबीच समन्वय हुन नसक्दा अपेक्षा अनुसारको परिणाम हासिल हुन नसकेको मल्लको भनाई छ । उनले भने, ‘१५औँ योजनाको अन्त्य हुने आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा आर्थिक वृद्धि १० दशमलव ३ प्रतिशत गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो, चालु आर्थिक वर्षका लागि आर्थिक वृद्धिको लक्ष्य नै ६ प्रतिशत राखिएको छ ।’ उनका अनुसार १५औँ योजनामा समावेग गरिएका अधिकांश लक्ष्यहरु अधुरै रहेको छ ।
प्रमुख शहरहरुमा मेट्रो रेल निर्माण, १८ स्थानमा औद्योगिक क्षेत्र निर्माण जस्ता महत्वकांक्षी कार्यक्रमहरु १५औँ योजनामा समावेश भएपनि कार्यान्वनय हुन नसकेको अध्यक्ष मल्लले बताए । नेपाल सन २०२६ मा अतिकम विकसित राष्ट्रहरुको सूचीबाट स्तरोन्नती हुने भएकाले त्यसपछिको अवस्थालाई मध्यनजर गरेर रणनीति तय हुनुपर्ने चेम्बरले सुझाव समेत दिएको छ ।
मल्लले भने, ‘नेपाल अबको केही वर्षमै विकासशील राष्ट्रमा प्रवेश गर्दैछ त्यसपछि राष्ट्रले युरोपेली मुलुकमा पाउँदै आएको व्यापार सहुलियत समेत गुमाउँदैछ ।’ भारत र चीनका ठूला बजारलाई जोड्न भूजडित रणनीतिक सडकहरु निर्माणको विषयलाई १६औँ योजनाले समेट्नुपर्ने, उत्तर दक्षिण जोड्ने सडक पूर्वाधार एवं रेल निर्माणको विषय राष्ट्रिय प्राथमिकतामा पर्नुपर्ने, १६औँ योजनामा जलविद्युत, कृषि, पर्यटन र सूचना प्रविधि क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्नेमा अध्यक्ष मल्लका जोड थियो ।
अन्तरक्रिया कार्यक्रममा योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा.श्रेष्ठले १६औँ योजना सामाजिक न्याय र सुशासनसहितको आर्थिक समृद्धिमा केन्द्रित हुने बताए । कृषिको पूर्वाधार, शिक्षा, स्वास्थ्य, पर्यटन, सूचना प्रविधिलगायतका क्षेत्रको वस्तुनिष्ठ अध्ययन गरेर योजना तर्जुमा गर्ने काम भईरहेको उपाध्यक्ष श्रेष्ठ जानकारी गराए । अतिकम विकसित मुलुकहरुको सूचिबाट नेपाल स्तरोन्नती भएपछि उत्पन्न हुने परिस्थिती सम्बन्धमा आयोगले रणनीतिक तयारी गरिरहेको समेत उनले बताए ।
उनले भने, ‘अतिकम विकसित मुलुकबाट नेपाल स्तरोन्नती भएपछि युरोपेली मुलुकबाट पाउँदै आएको व्यापार सहुलियतमा केही असर गर्न सक्छ, यसका लागि पनि हामीले तयारी गरिरहेका छौं ।’ श्रेष्ठका अनुसार औद्योगिक क्षेत्र विस्तारमार्फत निर्यात वृद्धि एवं वैदेशिक लगानी भित्र्याउनका लागि आयोगले तयारी गरिरहेको छ ।
